Tawney

From Heaven to Siva's head, and thence to Himalaya's snows, To India's plain, thence to the main, the sacred Ganges flows— A sad descent! hut rivers go astray, like foolish men, From heaven's crown they tumble down and never rise again.

Telang

verse

Text (not proofread)

शिरः शावै स्वर्गारपतति शिरसस्तत्क्षितिधरं

महीघ्रादुपदवनिमयने श्वापि जलधिम् |

अधो गङ्गा गङ्गा सेयं पदमुपगता स्तोकमथवा

विवेकभ्रष्टानां भवति विनिपातः शतमुखः ॥ १० ॥

footnote

Text (not proofread)

X. ( a ) गीत ; O गेम् . I. W. Bo . G. पताते शिरसस्तन्क्षि पशुपतिशिरस्त :

क्षि . ०T . Bo.n. P. R. N. पतति शिर सीतः क्षि ० . Bo . Be ( 6 ) महीघ्रा ; गिरी

न्द्रा . ° P . R. ( 0 ) अवो गङ्गा सेयम् ; भवो गझक्षेपम् . G. I .. Be.n. अधोधो गङ्गेय

म् . T. Bo . Be . P. B. अथो गञ्जा सेयम् . N. पद ; मह ० : W. ° मथवा ; ° म .

बुना . T. ( ३ ) ' खः ; ° खैः . Bo . Be .

endnote

Text (not proofread)

St. X. - t is equivalent to " no wonder . " In this sense

the expression is a common one . Comp . Malati - Madhava p . 115 .

( Bombay Sans . Classics ) Kâvyadars'a II . , St. 121 , and the gloss

on it , or Uttararâmacharita p . 142. The idea of this Stanza ap

parently shocks the commentator's orthodoxy and he says

गङ्गादृष्टान्ती युक्तो नैव तथापि एकदेशी पतनार्थमुक्त : But Ganga is described

as having become arrogant in the Ramayana ( Balakânda XLIII .

6. Bomb . Ed . ) विशाम्यहं हि पाताळं लोनसा गृह्य शंकरम् | तस्यावळेपनं झाला

F & F H ¥ ¶FCT : { t & c . The commentator's explanation of the third

line is not quite satisfactory . Ilaving come down to he

proceeds एवं जलमनीः पदं स्थानं प्राप्तम् || सा इयं गङ्गा स्तोकं क्षुद्रं पदं शतमुखैः

AT : should be construed with . " Thus the

Ganges has come down to a low position . " The double entendre

on : and AF is to be noted . How Bhagiratha got the

Ganges to S'iva's head , thence to the Himalaya , thence to the

earth , and thence to the nether world , and how her waters there

sanctified the offspring of Sagara , is well known . For the whole

story see Ramayana loc cit . According to that work ( St. 75. ) the

Ganges गगनाच्छंकरशिरस्वती भरणिमागता || शतमुख applies literally to

the fall of the river , and to that of the man who is lost to all

sense of right and wrong it applies in the sense of a variety of

ways . S'ikharini .

Telang

verse

Text (not proofread)

शिर : शावँ स्वर्गात्पशुपतिशिरस्तः क्षितिधरं

महीघ्रादुत्तुङ्ग | दवनिमवनेश्वापि जलधिम् ।

अधो गङ्गा सेयं पदमुपगता स्तोकमथवा

विवेकभ्रष्टानां भवति विनिपातः शतमुखः ॥ ४४ ॥

footnote

Text (not proofread)

XLIV . See Nitis ' ataka St. 10 .

endnote

Text (not proofread)

St. XLIV.Nitis'ataka St. 10 .

Gopinath1914

Text (not proofread)

Gopinath1896

Text (not proofread)

Kosambi

verse

Text (not proofread)

शिरः शावं स्वर्गात् पशुपतिशिरस्तः क्षितिधरं

गिरीन्द्रादुनादवनिमवनेश् चापि जलधिम् ।

अधोधो गङ्गेयं पदमुपगता स्तोकमथ वा

विवेक भ्रष्टानां भवति विनिपातः शतमुखः ॥ ३३४ ॥

footnote

Text (not proofread)

334 V , Ņ } Om . ″ in I , FVS 2387 , BORI 329 , Punjab 2101 Jodhpur 1 and

BVBE AS3 V07 , N104 ( extra ) - — ) J1 G2t शिवः A3 E2 . 3. 4 सार्व ; F1 प्राप्ताः Fe

सार्थ ; Js शर्व Mo शापं ( for शाब ) . W1 - 8 स्वर्ग ( for स्वगांत् ) . W ( Ws orig . ) पतवि

शिरसस्तव ) Raja पशुपतिशिरस्तत् ; Ms. पशुपतिपुरस्तः F2 किंतिभृतं ; W : क्षतिधरं ( for

क्षितिधरं ) ) B महीनाद Eat 2.3.5 JS महीधादू ( M 1 महार ) ; Eat महींधादू ( for

गिरीन्द्रादू ) . Ao EoH02t उसंगादू F० अवधेश्चापि . B2 जलधी :; Eat . 3t . 4 जलधिः ;

WA जलविधिं . ● ) BE 2 - 1 F 2.3.5 J S ( except X Y 1 ) अधो ( W3X4-0.8 T1B Gr

M1.25 ° थो ) गंगा सेयं ( M1.2- क्षेपं ; W + orig . क्वेषा ) ; C अधोधो गंगावत् ; Eo . 5 अधोधो गांगेयं

C वयमुपगता ; Eo ( and Ee ) पदमुपगतं ; Y2 पथमुपगता ; Y3 पदमपगता . C नूनमथ वा ; Y2 . t

Gas Mo स्तो ( G + तो ) कमधुना ; M स्तोकमधुरा . ( d a ) X 2 विनिवात :. " Js Yr Ms.6

शतमखः .

BIS . 6456 ( 2982 ) Bhartṛ . ed . Bohl . and lith . ed . II . 2. 10. lith . ed . I. 9 .

Galan 12 ; SRB . p . 41. 59 ; SRK . p . 35. 7 ( Bh . ) ; Alamkāraratnākara 496 .

Alarhkāravimarsini . 27. 191 ; SSD . 2. f * 132b ; JSV . 208.3 .