Bhartṛhari K308

Tawney

            
            Unfettered wandering, and meals from degradation free.
            
            The friendship of the wise and good; and sober piety,
            
            A heart that beats not for the world — none, that my thoughts can trace,
            
            Not e'en by strictest discipline hath gained this heavenly grace.

Mādhavānanda

            
              यदेतत्स्वच्छन्दं विहरणमकार्पण्यमशनं
            
                सहार्यै: संवास: श्रुतमुपशमैकव्रतफलम् ।
            
              मनो मन्दस्पन्दं बहिरपि चिरस्यापि विमृश-
            
                न्न जाने कस्यैषा परिणतिरुदारस्य तपस: ।।८२।।
            
            82. This freedom to wander about, this food to which no meanness attaches, the company of holy men, the cultivation of Vedic wisdom, of which (unlike other vows) the only fruit is spiritual peace, the mind also restrained in its movements towards external things—to such a consummation, I know not after lifelong reflection, what noble austerities may lead!
            
            [उपशम is the cessation of the illusions, and so of the worries, of the world. This is said to be the only fruit borne by the pursuit of this vow, namely, श्रुतम् or study of Vedic wisdom, other vows being ordained to bear fruits in the form of worldly prosperity.]

Telang

verse

Text (not proofread)

यदेतत्स्वाच्छन्द्यं विहरणमकार्पण्यमशनं

सहार्यैः संवासः श्रुतमुपशमैकवतफलम् ।

मनो मन्दस्पन्दं वहिरपि चिरस्यापि विमृश

न जाने कस्यैषा परिणतिरुदारस्य तपसः ॥ ५१ ॥

footnote

Text (not proofread)

LI . ( 4 ) खाच्छन्यम् ; स्वच्छन्दम् . A. B.N. ( 6 ) ० र्यैः ; ० यै : B. C.

( orig . Bo.n. ) ( c ) ° न्दा ; न्दं म ° A. ० दस्य ० ( ? ) Bon . चिरस्यापि

विमृशन् ; विमृश्यन्नविरतम् . A.

endnote

Text (not proofread)

St. II . – खच्छन्दम् is a better reading than खाच्छन्द्यम् as going

with विहरणम् As it stands we must take the two separately .

अकार्य॑ण्यमशनम् is one thing . कृपण - Nitis ataka St. 49. मनो . & c . comp .

Gita VI . 26. उदार = noble . —Sikharint .

Gopinath1914

Text (not proofread)

Gopinath1896

Text (not proofread)

Kosambi

verse

Text (not proofread)

यदेतत् स्वाच्छन्थं विहरणमकार्पण्यमशनं

सहायैः संवासः श्रुतमुपशमैकव्रतफलम् ।

मनो मन्दस्पन्दं बहिरतिचिरस्यापि विमृशन्

न जाने कस्यैषा परिणतिरुदारस्य तपसः ॥ ३०८ ॥

footnote

Text (not proofread)

308 { V } Om . in W , Jodhpur 1 , NS2 & nd BVB5 . Missing in Y7 , Mysore

582 . a ) J3 यदाहं F1 . 2 J S ( W om . X 2 lacuna ; Y7 missing ) ; स्वच्छंदं . A

विरमणम् ; X 2 विरहणम् . Y3 Y : अपायस्य ( for अकार्पण्यम् ) . Est अशमं ; Y3 Gat शमनं ( for

भशनं ) ... 6 ) B2 C Eoe F 2.3 Y1 . 2 M1 . 3 - 5 सहायै : ; Est G4 सहाय्यैः ; E3c साहाय्यैः ( E

com . परिकरेण सह ) ; ½1 सहार्पै ; X साहाय्ये ; G1 सहाय्यः ; M2 सहाय : ( for सहायै : ) . X

चारण्ये ; Ms संवाद : ( for संवासः ) . F3 Jit T3 सबैक ; F1 शमैर ( for ' शमैक- ) . C

-प्रतिफलं ; F1 -वृतफलं . ° ) Et Fs मंदस्पंद ; F2 मंद मंदं ; I [ s ] मंदस्पंदं BCE F2 - 6 H

I J X Y ( Y7 missing ) T G2 - 5 M1 . 3 - - 5 अपि ( for अति- found only in A G1 M2 ) D

विचरति ; 1 बहिरिति 4 B2 चरस्यापि ; D विमृश्याथ ; F2 विमृश्यन ; Ya च कस्यापि ( for

चिरस्यापि ) . D सुचिरं ; 7 - विरतं ( for विमृशन् ) . Js चिरःसाधितमृशन् ( corrupt ) - P )

J3 परिणतम् .

BIS . 5256 ( 4821 , 3hartr . lith . ed . II . 3. 51. Schiefner and Weber p . 24 ;

SRB . 368. 46 .

P.