कृच्छ्रणामेव्यमध्ये नियमिततनुभिः स्थीयते गर्भमध्ये
कान्ता विश्लेषदुःखव्यंतिकरविषमे यौवने विप्रयोगः |
नारीणामध्यवज्ञा विलसति नियतं वृद्धभावोप्यसाधुः
संसारे रे मनुष्या वदत यदि सुखं स्वल्पमप्यस्ति किंचित् ॥ १०६ ॥
CVI . ( a ) नियमिततनु ; नियमितऋतु ° A. निपतात तनु ° T. मतिपतति °
तनु ° : G. ° भंमध्ये ; भँवासे . A. T. K. Bo . ( बवासो Bo.n. ) G. N.
● भेगनें . P. R. ( 6 ) ● ख ; ° खम् . A. ° मे ० ; ° मो . Bo . N. ० ये . T. G. विप्र
यो ° ; चोपभो ? . T. K. Bo . ( orig . Bo.n. ) N.
( e ) नारीणामप्य ; वामाक्षीणाम ° T. K. Bo . ( orig . Bo.n. ) G. N.
° लस ; इस ° A. ° हसि ° T. K. Bo . G. N. ° लसि ० Bo.n. नियतम् ;
वसतो . A. वसतेि : T. K. Bo . G. N. ० वीप्य ; ० बप्प ० . P. R.
St. CVI .- = cramped , compressed . The second line as it
stands in our text is explained by both commentators , but it cer
tainly seems to involve a pleonasm . " In youth which is painful
through separation there is separation . " The reading of Bo .
and N. would seem to be better . " The enjoyments of youth are
painful by reason of the grief of separation . " ¶¶¶¶ is taken
by the commentator with the second line and to this construc
tion the two T would seem to give support . Râmarshi's read
ing is somewhat different and he takes the whole line as one con
struing ard : with . This I think is better . See St. 111. As
it stands the first I may be taken as meaning again , and 4 :
or some expression of like import must be supplied after .
This construction makes each line contain an assertion and its
reason . The commentator would make the third line only a
mere assertion without reason assigned .-- Sragdhará .
कृच्छ्रेणामेध्यमध्ये नियमिततनुभिः स्थीयते गर्भमध्ये
कान्ताविश्लेषदुःखव्यतिकरविषमे यौवने विप्रयोगः ।
नारीणामप्यवज्ञाविलसितनियतं वृद्धभावोऽप्यसाधुः
संसारे रे मनुष्या वदत यदि सुखं स्वल्पमप्यस्ति किंचित् ॥ १ ९९ ॥
199 Om . in NS1 . a ) H10 . 30 विमूत्रां ' ( for कृच्छ्रणा O ) . Wt निपतित- ( for
नियमित - ) . X Y 1.6 G4.5 नीयते ; Y3 नश्यते ( for स्थीयते ) . BCDF45J W Y2-1 T
( G1 - 3.5 M गर्भवासे ; F1 . 2 H गर्भगर्ते ; X Y1G4 गर्भवासः --- 1 ) B D Eat F3-5 I J X1 . 6–4
T G2 - 5 M1 : 3-5 -विषमो ; CW -विषये ; X -विषमैर् 3.5 ( orig . ) यौवनो . E2c Fi Jit
बिप्रयोगा :; 8 ( except G2 . 3 ) चोपभोगः ( M. गाः ) . © ) B Eo . 5 ( and Ec ) F1 3 5 HI
विलसति ( for- विलसित- ) . C वचने ; D Eat Fs J वसतिर् ; F + वपुषो ( for नियतं ) . CF +
H वृद्धभावे BD [ अ ] सार :; F3 [ अ ] सारे ( for [ अ ] साधु : ) . S वामाक्षीणामवज्ञाविहसित ( Y
G2.8 विलसित ; Y2 " विनहत ; G + पहसति ; 15 - पहसित ) वसतिर् ; ( 12 - वनतिर् ; ( iat - वसती )
वृद्ध ( Gst ' त ) भावोप्यसाधुः . d २ ) X Y1.4.17 M ± संसारेस्मिन् ; G1 G 1 संसारे संसारे सन्- ; M3 संसारे
सा . Eot बनन ( 3 ) ; Eoc वदंतु ( = कथयंतु ) ; F4 J3 X 2 वदति ; M3 भवत ( for वदत ) . B
सुखलवोप्यस्ति किं क्वापि ( for यदि - ० व्यस्ति ) . Eat . st X1 स्वल्पमल्पस्ति .
BIS . 1851 ( 711 ) Bhartr . ed . Bohl . 3. 38. Haeb . and Galan 34. lith . ed . I and
III . 35 , II . 94 ; SRB . p . 89.6 ; SRK . p . 93. 7 and p . 99.6 ( Bh . ) ; SU . 1069 ; SSD .
4. f . 23a .