पुण्ये ग्रामे बने वा महति सितपटच्छन्नपाली कपाली
मादाय न्यायगर्भद्विजहुवहुवमुग्धूमधूत्रोपकण्ठम् ।
द्वारं द्वारं प्रवृत्तो वरमुदरदरीपूरणाय क्षुधार्तो
मानी प्राणी स धन्यो न पुनरनुदिनं तुल्यकुल्येषु दीनः ॥५५ ॥
LV . ( a ) ॰ण्ये ; ० ण्य ° A. K. Bo . N. ( orig . Bo.n. ) म ० ; व ° A. सि ; ०
श ० A. शि ० K. ० च्छन्न ० ; ० च्छेद ०. K. छिन्न ° A. ० च्छत्र ° . G. ° लीं क ;
● ली क A. Bo , G. लिंक N. ( b ) ९ लोमा ० ; ° लिं ह्या ° N. ° मादाय न्यायगर्भ ;
मांसादानां तु वर्त्म A. न्याय ° ; ज्ञान ° . R. P. ° र्भ ; ° र्भम् K. G. M. हुन ; मुख .
C. omitted in M. ०३० ; ० भू ० . C. ० म ० ; °° I ॰ण्ठम् ; ०03 N. ( c )
● वृत्ती ; ° विष्टो . A. K. Bo . ( orig . Bon . ) G. N. ब ° ; द ° T. क्षुवातो ; प्रवृत्ती ,
A. ( a ) प्राणी ; मानो A. बन्यो ; नाथो A. T. K. N. G. नपु ° ; च ° G. नं
सु ० ; ° ते तु ° . M. ° कु ० : ०६० A.
St. LV . पाळी = उपरिदेश ( Rámarshi . ) It is given as meaning
edge in Amara and Medinf . कपाळी = fragment of a pot . Comp .
पटळी , ( 51 St. ) मण्डली ( 83 St. ) न्याय & c . = नयन्ति परमं पदं प्रापयन्ति वि
वैकेनात न्यायाः श्रुतिशास्त्रस्मृत्यादयः ते गर्भे चित्ते येत्रां ते न्यायगभीः वेदादिविद एवंभूतै .
द्वैजैह्रुतं हृवनं यस्मिन् ... • • तस्य धूमः तेन धूम्रं धूसरं उपकण्ठं समीपं यस्य तत्तथा ॥
एतेनाग्निहोतृद्विजकुळेप्तता ( sic ळोप्तन्ना ? ) हाराय भ्रान्त श्रेष्ठामेत्यर्थः , The other
commentary has न्यायगर्भेण न्यायशास्त्रपग्नि ( sic ) . Another copy ( 31 )
says simply न्यायगर्भितेन द्विजेन . Mallinatha , explains न्याय as the वर
used in pronouncing the Vedas , ( see Kumâra . ÎÌ . , 12 ) ; that may
be the meaning here . I still presents a difficulty . For rendering
it by I know of no authority . With y for it is easy to
explain but y cannot be well construed with what follows .
I would translate thus , " the vicinity of which is darkened by the
smoke of the fire to which offerings are made by Brahmins
having within them ( i . e . their . mouths ) the Vedic accents ( i .
e . Vedic Mantras with their due accent ) . T is the predicate
in the first clause of this Stanza , all the other adjectives are
extensions of the subject . तुल्यकुल्य = तुल्याः खकुलभवा : ( Rāmarshi )
better , perhaps , would have been : but this is in
admissible . See Siddh . Kaum . I. , 514. - Sragdhará .
पुण्ये ग्रामे वने वा महति सितपटच्छन्नपालीं कपालीम्
आदाय न्यायगर्भद्विजहुतहुतभुग्धूमधूम्रोपकण्ठम् ।
द्वारं द्वारं प्रवृत्तो वरमुदरदरीपूरणाय क्षुधार्तो
मानी प्राणी स धन्यो न पुनरनुदिनं तुल्यकुल्येषु दीनः ॥१७ ९ ॥
179 * Om . in BORI 320 and Punjab 2101. Cont a ) J1 W1.20.30 , + X 2 Y 2
पुण्यप्रामे ; M + पूर्णे ग्रामे X 2 पुरे ( for वने ) . F2 " : वहति ( for महति ) . F2 शत ; JX T3
शित - ( for सित- ) . BI125 I W2 . 3 X M5 छन्नपाली ; Eot -च्छिन्नपाली- ; E2 . 10 - छिन्नपालीं ;
J_Y1 . 2. ± −4 ' T G2 . 6 छन्नपालिं ; W + छत्रपाली ; G + छन्नमौलिं ( for -छन्नपालीं ) . Y4–6.4 T1
कपालिं . 1 ) J3 आघाय ; Y + - 6.8 11 ह्यादाय A A ज्ञानगर्भ ; ] ) न्यायगभ्रं ; Es F3 J2.3 W
न्यायगर्भ ; F2 न्यायवर्म ; Hit . 2. 3t ज्ञानगर्भ- ; Y1 न्यायगत्या ; Y3 न्यायगर्भा ; G1 M 1-3 [ आ ] म्नाय
गर्भ- E3 . + ( and Ec ) -भूम- ; W + धूम्र ; X 1 धाम - ( for धूम- ) [ E com . भूम - प्रचुर . ]
F1 -पूत - ( for धूम्र ) . Esta [ उ ] पतं ; X Y0 . 4 T G1 . ± 5 M1 3 [ उ ] पकंठे . - ) B प्रनृत्यन् ;
CJ प्रयातो ; W X1 Y 1 , 2 , 4 – 8 T GM प्रविष्टो ( M3 ° ट : ) ; X 2 प्रतिष्टो ( for प्रवृत्तो ) . ( 01 M3 , 4
-परम् ( for वरम् ) . A BIF 2 2 J प्रवृत्तो ( for क्षुधार्तो ) . – 2 d ) Y1 . 4 - 4 T G5 प्राणैः ( for प्राणी ) .
C वराकी ; Esc सुधन्यो ; F 2. 3. 6 JS ( except Y3 ) सनाथो ( for स धन्यो ) . W1 . 2. 4 च ( for
न ) . E2 पुनरिदं ; s पुनरमुदिते ; Is पुनरनुदितं ; ( GM6 वरमनुदिनं . W * * तुल्येषु ; X2
तूलतुल्येषु . F2 दीनाः ; Y8 लीनः .
BIS . 4102 ( 1785 ) Bhartṛ . ed . Bohl . 3. 24. Hacb . and Galan 21. lith . ed . I.
and III . 22 , II . 53. Satakāv . 97 ; Śp . 254 ( BL . ) ; SRB p . 81.47 ( Bh . ) ; SRH . 102 .
20 ; SRK . p . 47. 2 ( Śp . ) ; Kşemendra's Aucityavicaracarcă ( KM . 1 , p . 149 , Dipaka ) ;
SHV . f 71 778 ( Bh . ) , 870 74 ; SSD 2 f 139 ) .