Bhartṛhari K169

Ryder

            
            THERE WAS A NOBLE CITY
            
            There was a noble city old,
            
            A mighty king, and vassals bold;
            
            And there were gathered scholars true,
            
            And moon-faced ladies not a few;
            
            And there were princes proud and free,
            
            And stories told, and minstrelsy:
            
            A memory now; we mourn their fall
            
            And honor Time, who levels all.

Brough

            
            The pleasant city and its mighty king,
            
            The tributary princes at his side,
            
            The learned men that were the kingdom’s ride,
            
            The minstrels with a ready song to sing.
            
            The gracious ladies of the court, the ring
            
            Of haughty nobles, arrogant of birth.
            
            Are conquered by the Lord of all the earth,
            
            Time, who makes memories of everything.

Tawney

            
            We speak with awe of glorious kings, of haughty lords, and knights,
            
            Of courtiers ranged in glittering rows, of triumphs and of fights,
            
            Of tuneful bards that hymn their praise: who honours as he ought
            
            That “eloquent and mighty Death” that sweeps them into nought?

Mādhavānanda

            
              सा रम्या नगरी महान्स नृपति: सामन्तचक्रं च त-
            
                त्पार्श्वे तस्य च सा विदग्धपरिषत्ताश्चन्द्रबिम्बानना: ।
            
              उद्वृत्त: स च राजपुत्रनिवहस्ते बन्दिनस्ता: कथा:
            
                सर्वं यस्य वशादगात् स्मृतिपथं कालाय तस्मै नम: ।।४१।।
            
            41. That lovely city, that grand monarch, and that circle of feudatory kings at his side, that cabinet of shrewd counsellors of his and those beauties with moon like faces, that group of wayward princes, those court-minstrels and their songs of praise—under whose power all this fleeted away and became objects of memory, to that Kāla (time or the principle of change) salutation!
            
            [उद्वृत्त: —Another reading is उद्रिक्त, which means ‘haughty’.]

Telang

verse

Text (not proofread)

भ्रातः कष्टमहो महान्स नृपतिः सामन्त चक्रं च त

त्पार्श्वे तस्य च सापि राजपरिषत्ताश्चन्द्रबिम्बाननाः ।

उद्रितः स च राजपुत्रनिवहस्ते बन्दिनस्ताः कथाः

सर्व यस्प वशादगात्स्मृतिपयं कालाय तस्मै नमः ॥ ३७ ॥

footnote

Text (not proofread)

XXXVII . ( 4 ) भ्नातःकष्टमहो ; सा रम्या नगरी . K. T. Bo . ( orig . Bo.n. ) G.

N. ( 6 ) तस्य ; यस्य Bo.n. च सापि राजपरिषत् ; च सा विदग्धवनिता . A. वशा विदग्भ

परिषत् B. च सा विदम्बपरिषत् . K. T. Bo . N. ( c ) उक्ति : ; उत्सित : A. सद्वृत्तः

B. उन्मत्तः K. T. Bo . उद्दृत्त : N. Bon . उद्विक : M. ( ° द्रि ०१ ) ° ३० ; ° ता ० .

Bo.n. ( d ) दगात्स्मृतिपदम् ; दगात्स्मृतिपथम् . K. T. N. G. स्मृने : पद

मगात् . A.

endnote

Text (not proofread)

St. XXXVII , - # 7 : comp . Nîtis'ataka St. 34. Ta is scarce

ly a good reading after we have already had ¶¶ . It might ,

however , be taken as " that great assembly " " that high assembly . "

Rāmarshi renders it by विङ्गण बनाढ्यजनापळक्षिताः ( sic ) राजसभा उद्विक्त :

क्रीडावशेन उच्छृङ्खलः उत्कटो वा ( Ramarshi ) . कथा : - शृङ्गारवीरकरुणाद्भुतहास्यमया

नका : ( sic ) बीभत्सरौद्रादिर सैरुत्कृष्टरमणीयत्वेनातिप्रसिद्धाः कथा : कथानकानि तत्र सभायां

क्रियमाणा वातीः स्मृतिपथ compare the next stanza and the English

● expression " matter of history . " . S'árdúlavikridita .

Gopinath1914

Text (not proofread)

Gopinath1896

Text (not proofread)

Kosambi

verse

Text (not proofread)

भ्रातः कष्टमहो महान् स नृपतिः सामन्तचक्रं च तत्

पार्श्वे तस्य च सापि राजपरिषत् ताश् चन्द्रबिम्बाननाः ।

उद्रिक्तः स च राजपुत्रनिवहस् ते बन्दिनस् ताः कथाः

सर्वं यस्य वशादगात् स्मृतिपदं कालाय तस्मै नमः ॥ १६ ९ ॥

footnote

Text (not proofread)

169 Om . in GVS 2387 , probably on a missing fol . in original . ISM .

Kalañkar 195. V38 ( सा रम्या ) , V89 ( भ्रातः कष्ट - ) . NS3 . V31 ( सा रम्या ) , V111 ( extra ,

भ्रातः कष्ट - ) – 2 ) A F3 भ्रातः कुत्र गतो ; F1.2 भ्रांतं कष्टमहो ; J3 भ्रांतः कष्टमहो ; S सा रम्या नगरी

( for भ्रातः कष्टमहो ) . C गतः ( for महान् ) . M + -चक्रश ( for -चक्रं ) . Y3 यत् ( for तत् ) .

– 4 ) D F3 Y 3 यस्य ( for तस्य ) . BCDF3 . 4 ( m , vas in text ) 6 Io J 8 सा विदग्धप

रिषत् ( Ms ' परिषस् ; M + परुषा ) ; E + It सा च राजपरिषत् ; F2 ते विदग्धवनितासू ( for सापि

राजपरिषत् ) . D ते मंत्रिणस्ताः कथा :. c ) Es उद्भिक्त ; F1.2.1 X उत्सिक्त ; F5 सद्वृत्तः ;

W1.3 उन्मतः ; W2 W2 . . ° 4 उन्मत्ता उन्मत्ता ; ; YT GM उद्वृत्त :. M3 चरंतु ( for च राज- ) . F3 - निचयस् ;

W + - निवहास ; M3 -निवहस् ( for -निवहस् ) . Several MSS . वंदिनस् . D ताश्चंद्रबिंबाननाः

( interchanged with v.l. between & and 2 c ) ) . — 4 d ) B2 E2 F2 X सर्वे ; G1 सर्वा ( for

सर्व ) . F 2. 3 वशात्स्मृतेः ; G + वशादभूत् . C Fit.v. W ( except wic ) Y1 ( printed text ) .

2.4-8 ' T G3.4tv.5M.5 स्मृतिपर्थ ; Est + t G1 श्रुतिपदं ; I2 पदमगात् ; Is पथमगातू ; M1 - 3

श्रुतिपथं दैवाय ( for कालाय ) . X 2 तुभ्यं ( for तस्मै ) .

BIS . 7025 ( 3246 ) Bhartr ed . Bohl . 3. 42. Hae ) and Galan 38. lith ed . I.

39 , II . 36 ; Śp . 4164 ( Bh . ) ; SRE . p . 374. 200 ( Bh . ) ; SBIH . 3328 ( Śrikama

lāyudha ) ; SRH . 35. 57 ( हा धिकष्टमहो , Bh . ) ; SRK , p . 100. 2 ( Bh . ) ; SSD ,

4. f . 5b .