वीक्षमाणस्ततो लङ्कां कपिः कृतमनोरथः
वर्धमानसमुत्साहः कार्यशेषमचिन्तयत्
किं नु खल्ववशिष्टं मे कर्तव्यमिह साम्प्रतम्
यदेषां रक्षसां भूयः सन्तापजननं भवेत्
वनं तावत् प्रमथितं प्रकृष्टा राक्षसा हताः
बलैकदेशः क्षपितः शेषं दुर्गविनाशनम्
दुर्गे विनाशिते कर्म भवेत् सुखपरिश्रमम्
अल्पयत्नेन कार्येऽस्मिन् मम स्यात् सफलः श्रमः
यो ह्ययं मम लाङ्गूले दीप्यते हव्यवाहनः
अस्य सन्तर्पणं न्याय्यं कर्तुमेभिर्गृहोत्तमैः
ततः प्रदीप्तलाङ्गूलः सविद्युदिव तोयदः
भवनाग्रेषु लङ्काया विचचार महाकपिः
गृहाद् गृहं राक्षसानामुद्यानानि च वानरः
वीक्षमाणो ह्यसन्त्रस्तः प्रासादांश्च चचार सः
अवप्लुत्य महावेगः प्रहस्तस्य निवेशनम्
अग्निं तत्र स निक्षिप्य श्वसनेन समो बली
ततोऽन्यत् पुप्लुवे वेश्म महापार्श्वस्य वीर्यवान्
मुमोच हनुमानग्निं कालानलशिखोपमम्
शुकस्य च महातेजाः सारणस्य च धीमतः
तथा चेन्द्रजितो वेश्म ददाह हरियूथपः
जम्बुमालेः सुमालेश्च ददाह भवनं ततः
रश्मिमकेतोश्च भवनं सूर्यशत्रोस्तथैव च
ह्रस्वकर्णस्य दंष्ट्रस्य रोमशस्य च रक्षसः
युद्धोन्मत्तस्य मत्तस्य ध्वजग्रीवस्य रक्षसः
विद्युज्जिह्वस्य घोरस्य तथा हस्तिमुखस्य च
करालस्य पिशाचस्य शोणिताक्षस्य चैव हि
कुम्भकर्णस्य भवनं मकराक्षस्य चैव हि
यज्ञशत्रोश्च भवनं ब्रह्मशत्रोस्तथैव च
नरान्तकस्य कुम्भस्य निकुम्भस्य दुरात्मनः
वर्जयित्वा महातेजा विभीषणगृहं प्रति
क्रममाणः क्रमेणैव ददाह हरिपुङ्गवः
तेषु तेषु महार्हेषु भवनेषु महायशाः
गृहेष्वृद्धिमतामृद्धिं ददाह स महाकपिः
सर्वेषां समतिक्रम्य राक्षसेन्द्रस्य वीर्यवान्
आससादाथ लक्ष्मीवान् रावणस्य निवेशनम्
ततस्तस्मिन् गृहे मुख्ये नानारत्नविभूषिते
मेरुमन्दरसङ्काशे सर्वमङ्गलशोभिते
प्रदीप्तमग्निमुत्सृज्य लाङ्गूलाग्रे प्रतिष्ठितम्
ननाद हनुमान् वीरो युगान्तजलदो यथा
श्वसनेन च संयोगादतिवेगो महाबलः
कालाग्निरिव जज्वाल प्रावर्धत हुताशनः
प्रदीप्तमग्निं पवनस्तेषु वेश्मस्वचारयत्
अभूच्छ्वसनसंयोगादतिवेगो हुताशनः
तानि काञ्चनजालानि मुक्तामणिमयानि च
भवनान्यवशीर्यन्त रत्नवन्ति महान्ति च
तानि भग्नविमानानि निपेतुर्वसुधातले
भवनानीव सिद्धानामम्बरात् पुण्यसङ्क्षये
स्वगृहस्य परित्राणे भग्नोत्साहगतश्रियाम्
नूनमेषोऽग्निरायातः कपिरूपेण हा इति
क्रन्दन्त्यः सहसा पेतुः स्तनन्दयधराः स्त्रियः
काश्चिदग्निपरीतेभ्यो हर्म्येभ्यो मुक्तमूर्धजाः
पतन्त्यो रेजिरेऽभ्रेभ्यः सौदामिन्य इवाम्बरात्
वज्रविद्रुमवैदूर्यमुकारजतसंहितान्
विचित्रान् भवनान् धातून् स्यान्दमानान् ददर्श सः
नाग्निस्तृप्यति काष्ठानां तृणानां हरियूथपः
नाग्नेर्नापि विशस्तानां राक्षसानां वसुन्धरा
क्वचित् किंशुकसङ्काशाः क्वचिच्छाल्मलिसन्निभाः
क्वचित् कुङ्कुमसङ्काशाः शिखा वह्नेश्चकाशिरे
हनूमता वेगवता वानरेण महात्मना
लङ्कापुरं प्रदग्धं तद्रुद्रेण त्रिपुरं यथा
ततस्तु लङ्कापुरपर्वताग्रे समुत्थितो भीमपराक्रमोऽग्निः
प्रमार्य चूडावलयं प्रदीप्तो हनूमता वेगवता विसृष्टः
युगान्तकालानलतुल्यवेगः समारुतोऽग्निर्ववृधे दिविस्पृक्
विधूमरश्मिर्भवनेषु सक्तो रक्षश्शरीराज्य समर्पितार्चिः
आदित्यकोटीसदृशः सुतेजा लङ्कां समाप्तां परिवार्य तिष्ठन्
शब्दैरनेकैरशनिप्ररूढैर्भिन्दन्निवाण्डं प्रबभौ महाग्निः
तत्राम्बरादग्निरतिप्रवृद्धो रूक्षप्रभः किंशुकपुष्पचूडः
निर्वाणधूमाकुलराजयश्च नीलोत्पलाभाः प्रचकाशिरेऽभ्राः
वज्री महेन्द्रस्त्रिदशेश्वरो वा साक्षाद्यमो वा वरुणोऽनिलो वा
रुद्रोऽग्निरर्को धनदश्च सोमो न वानरोऽयं स्वयमेव कालः
किं ब्रह्मणः सर्वपितामहस्य सर्वस्य धातुश्चतुराननस्य
इहागतो वाग्रूपधारी रक्षोपसंहारकरः प्रकोपः
किं वैष्णवं वा कपिरूपमेत्य रक्षोविनाशाय परं सुतेजः
अनन्तमव्यक्तमचिन्त्यमेकं स्वमायया साम्प्रतमागतं वा
इत्येवमूचुर्बहवो विशिष्टा रक्षोगणास्तत्र समेत्य सर्वे
सप्राणिसङ्घां सगृहां सवृक्षां दग्धां पुरीं तां सहसा समीक्ष्य
ततस्तु लङ्का सहसा प्रदग्धा सराक्षसा साश्वरथा सनागा
सपक्षिसङ्घा समृगा सवृक्षा रुरोद दीना तुमुलं सशब्दम्
हा तात हा पुत्रक कान्त मित्र हा जीवितं भोगयुतं सुपुण्यम्
रक्षोभिरेवं बहुधा ब्रुवद्भिः शब्दः कृतो घोरतरः सुभीमः
हुताशनज्वालसमावृता सा हतप्रवीरा परिवृत्तयोधा
हनूमतः क्रोधबलाभिभूता बभूव शापोपहतेव लङ्का
स सम्भ्रमत्रस्तविषण्णराक्षसां समुज्ज्वलज्ज्वालहुताशनाङ्किताम्
ददर्श लङ्कां हनुमान् महामनाः स्वयम्भुकोपोपहतामिवावनिम्
भङ्क्त्वा वनं पादपरत्नसङ्कुलं हत्वा तु रक्षांसि महान्ति संयुगे
दग्ध्वा पुरीं तां गृहरत्नमालिनीं तस्थौ हनूमान् पवनात्मजः कपिः
त्रिकूटशृङ्गाग्रतले विचित्रे प्रतिष्ठितो वानरराजसिंहः
प्रदीप्तलाङ्गूलकृतार्चिमाली व्यराजतादित्य इवांशुमाली
रामस्य नाथस्य जगत्त्रयाणां श्रीपादमूलं मनसा जगाम]
ततस्तु तं वानरवीरमुख्यं महाबलं मारुततुल्यवेगम्
महामतिं वायुसुतं वरिष्ठं प्रतुष्टुवुर्देवगणाश्च सर्वे
भङ्क्त्वा वनं महातेजा हत्वा रक्षांसि संयुगे
दग्ध्वा लङ्कापुरीं रम्यां रराज स महाकपिः
तत्र देवाः सगन्धर्वाः सिद्धाश्च परमर्षयः
दृष्ट्वा प्रदग्धां तां विस्मयं परमं गताः
तं दृष्ट्वा वानरश्रेष्ठं हनुमन्तं महाकपिम्
कालाग्निरिति सञ्चिन्त्य सर्वभूतानि तत्रसुः
देवाश्च सर्वे मुनिपुङ्गवाश्च गन्धर्वविद्याधरनागयक्षाः
भूतानि सर्वाणि महान्ति तत्र जग्मुः परां प्रीतिमतुल्यरूपाम्