स लम्बसिखरे लम्बे लम्बतोयदसन्निभे
सत्त्वमास्ताय मेधावी हनुमान्मारुतात्मजः
निशि लङ्कां महासत्त्वो विवेश कपिकुञ्जरः
रम्यकाननतोयाढ्यां पुरीं रावणपालिताम्
शारदाम्बुधरप्रख्यैर्भवनैरुपशोभिताम्
सागरोपमनिर्घोषां सागरानिलसेविताम्
सुपुष्टबलसङ्घुष्टां यथैव विटपावतीम्
चारुतोरणनिर्यूहां पाण्डुरद्वारतोरणाम्
भुजगाचरितां गुप्तां शुभां भोगवतीमिव
तां सविद्युद्घनाकीर्णां ज्योतिर्मार्गनिषेविताम्
मन्दमारुतसञ्चारां यथेन्द्रस्यामरावतीम्
शातकुम्भेन महता प्राकारेणाभिसंवृताम्
किङ्किणीजालघोषाभिः पताकाभिरलङ्कृताम्
आसाद्य सहसा हृष्टः प्राकारमभिपेदिवान्
विस्मयाविष्टहृदयः पुरीमालोक्य सर्वतः
वज्रस्फाटिकमुक्ताभिर्मणिकुट्टिमभूषितैः
तप्तहाटकनिर्यूहै राजतामलपाण्डुरैः
वैडूर्यकृतसोपानैः स्फाटिकान्तरपांसुभिः
चारुसञ्जवनोपेतैः खमिवोत्पतितैः शुभैः
क्रौञ्चबर्हिणसङ्घुष्टैराजहंसनिषेवितैः
तूर्याभरणनिर्घोषैः सर्वतः प्रतिनादिताम्
वस्वोकसाराप्रतिमां तां वीक्ष्य नगरीं ततः
खमिवोत्पतितुं कामां जहर्ष हनुमान् कपिः
तां समीक्ष्य पुरीं रम्यां राक्षसाधिपतेः शुभाम्
अनुत्तमामृद्धियुतां चिन्तयामास वीर्यवान्
नेयमन्येन नगरी शक्या धर्षयितुं बलात्
रक्षिता रावणबलैरुद्यतायुधधारिभिः
कुमुदाङ्गदयोर्वापि सुषेणस्य महाकपेः
प्रसिद्धेयं भवेद्भूमिर्मैन्दद्विविदयोरपि
विवस्वतस्तनूजस्य हरेश्च कुशपर्वणः
ऋक्षस्य केतुमालस्य मम चैव गतिर्भवेत्
समीक्ष्य तु महाबाहू राघवस्य पराक्रमम्
लक्ष्मणस्य च विक्रान्तमभवत्प्रीतिमान् कपिः
तां रत्नवसनोपेतां गोष्ठागारावतंसकाम्
यन्त्रागारस्तनीमृद्धां प्रमदामिव भूषिताम्
तां नष्टतिमिरां दीप्तैर्भास्वरैश्च महागृहैः
नगरीं राक्षसेन्द्रस्य ददर्श स महाकपिः
अथ सा हरिशार्दूलं प्रविशन्तं महाबलम्
नगरी स्वेन रूपेण ददर्श पवनात्मजम्
सा तं हरिवरं दृष्ट्वा लङ्का रावणपालिता
स्वयमेवोत्थिता तत्र विकृताननदर्शना
पुरस्तात्कपिवर्यस्य वायुसूनोरतिष्ठत
मुञ्चमाना महानादमब्रवीत्पवनात्मजम्
कस्त्वं केन च कार्येण इह़ प्राप्तो वनालय
कथयस्वेह यत्तत्त्वं यावत्प्राणा धरन्ति ते
न शक्यं खल्वियं लङ्का प्रवेष्टुं वानर त्वया
रक्षिता रावणबलैरभिगुप्ता समन्ततः
अथ तामब्रवीद्वीरो हनूमानग्रतः स्थिताम्
कथयिष्यामि ते तत्त्वं यन्मां त्वं परिपृच्छसि
का त्वं विरूपनयना पुरद्वारेऽवतिष्ठसि
किमर्थं चापि मां रुद्ध्वा निर्भिर्त्सयसि दारुणा
हनुमद्वचनं श्रुत्वा लङ्का सा कामरूपिणी
उवाच वचनं क्रुद्धा परुषं पवनात्मजम्
अहं हाक्षसराजस्य रावणस्य महात्मनः
आज्ञा प्रतीक्षा दुर्धर्षा रक्षामि नगरीमिमाम्
न शक्या मामवज्ञाय प्रवेष्टुं नगरी त्वया
अद्य प्राणैः परित्यक्तः स्वप्स्यसे निहतो मया
अहं हि नगरी लङ्का स्वयमेव प्लवङ्गम
सर्वतः परिरक्षामि ह्येतत्ते कथितं मया
लङ्काया वचनं श्रुत्वा हनुमान् मारुतात्मजः
यत्नवान् स हरिश्श्रेष्ठः स्थितः शैल इवापरः
स तां स्त्रीरूपविकृतां दृष्ट्वा वानरपुङ्गवः
आबभाषेऽथ मेधावी सत्त्ववान् प्लवगर्षभः
द्रक्ष्यामि नगरीं लङ्कां साट्टप्राकारतोरणाम्
इत्यर्थमिह संप्राप्तः परं कौतूहलं हि मे
वनान्युपवनानीह लङ्कायाः काननानि च
सर्वतो गृहमुख्यानि द्रष्टुमागमनं हि मे
तस्य तद्वचनं श्रुत्वा लङ्ङ्का सा कामरूपिणी
भूय एव पुर्नवाक्यं बभाषे परुषाक्षरम्
मामनिर्जित्य दुर्बुद्धे राक्षसेश्वरपालिताम्
न शक्यमद्य ते द्रष्टुं पुरीयं वानराधम
ततः स कपिशार्दूलस्तामुवाच निशाचराम्
दृष्ट्वा पुरीमिमां भद्रे पुनर्यास्ये यथागतम्
ततः कृत्वा महानादं सा वै लङ्का भयावहम्
तलेन वानरश्रेष्ठं ताडयामास वेगिता
ततः स कपिशार्दूलो लङ्कया ताडितो भृशम्
ननाद सुमहानादं वीर्यवान् पवनात्मजः
ततः संवर्तयामास वामहस्तस्य सोऽङ्गुलीः
मुष्टिनाऽभिजघानैनां हनूमान् क्रोधमूर्च्छितः
स्त्री चेति मन्यमानेन नातिक्रोधस्स्वयं कृतः
सा तु तेन प्रहारेण विह्वलाङ्गी निशाचरी
पपात सहसा भूमौ विकृताननदर्शना
ततस्तु हनुमान् प्राज्ञस्तां दृष्ट्वा विनिपातिताम्
कृपां चकार तेजस्वी मन्यमानः स्त्रियं तु ताम्
ततो वै भृशसंविग्ना लङ्का सा गद्गदाक्षरम्
उवाचागर्वितं वाक्यं हनुमान्तं प्लवङ्गमम्
प्रसीद सुमहाबाहो त्रायस्व हरिसत्तम
समये सौम्य तिष्ठन्ति सत्त्ववन्तो महाबलाः
अहं तु नगरी लङ्का स्वयमेव प्लवङ्गम
निर्जिताऽहं त्वया वीर विक्रमेण महाबल
इदं तु तथ्यं वै ब्रुवन्त्या मे हरीश्वर
स्वयंभुवा पुरा दत्तं वरदानं यथा मम
यदा त्वां वानरः कश्चिद्विक्रमाद्वशमानयेत्
तदा त्वया हि विज्ञेयं रक्षसां भयमगतम्
स हि मे समयस्सौम्य प्राप्तोऽद्य तव दर्शनात्
स्वयम्भूविहितस्सत्यो न तस्यास्ति व्यतिक्रमः
सीतानिमित्तं राज्ञस्तु रावणस्य दुरात्मनः
राक्षसां चैव सर्वेषां विनाशः समुपागतः
तत्प्रविश्य हरिश्रेष्ठ पुरीं रावणपालिताम्
विधत्स्व सर्वकार्याणि यानि यानीह वाञ्छसि
प्रविश्य शापोपहतां हरीश्वरः शुभां पुरीं राक्षसमुख्यपालिताम्
यदृच्छया त्वं जनकात्मजां सतीं विमार्ग सर्वत्र गतो यथासुखम्