ततस्तदमृतास्वादं गृध्रराजेन भाषितम्
निशम्य मुदिता हृष्टास्ते वचः प्लवगर्षभाः
जाम्बवान् वानरश्रेष्ठः सह सर्वैः प्लवङ्गमैः
भूतलात्सहसोत्थाय गृध्रराजमथाभ्रवीत्
क्व सीता केन वा दृष्टा को वा हरति मैथिलीम्
तदाख्यातु भवान् सर्वं गतिर्भव वनौकसाम्
को दाशरथिबाणानां वज्रवेगनिपातिनाम्
स्वयं लक्ष्मणमुक्तानां न चिन्तयति विक्रमम्
स हरीन् प्रीतिसंयुक्तान् सीताश्रुतिसमाहितान्
पुनराश्वासयन् प्रीत इदं वचनमब्रवीत्
श्रूयतामिह वैदेह्या यथा मे हरणं श्रुतम्
येन चापि ममाख्यातं यत्र वाऽऽयतलोचना
अहमस्मिन् गिरौ दुर्गे बहुयोजनमायते
चिरान्निपतितो वृद्धः क्षीणप्राणपराक्रमः
तं मामेवं गतं पुत्रः सुपार्श्वो नाम नामतः
आहारेण यथाकालं बिभिर्ति पततां वरः
तीक्ष्णकामास्तु गन्धर्वास्तीक्ष्णकोपा भुजङ्गमाः
मृगाणां तु भयं तीक्ष्णं ततस्तीक्ष्णक्षुधा वयम्
स कदाचित् क्षुधार्तस्य ममाहाराभिकाङिणः
गतसूर्येऽहनि प्राप्तो मम पुत्रो ह्यनामिषः
स मया वृद्धभावाच्च कोपाच्च परिभर्त्सितः
क्षुत्पिपासापरीतेन कुमारः पततां वरः
स मामाहारसंरोधात् पीडितं प्रीतिवर्धनः
अनुमान्य यथातत्त्वमिदं वचनमब्रवीत्
अहं तात यथाकालमामिषार्थी खमाप्लुतः
महेन्द्रस्य गिरेर्द्वारमावृत्य च समास्थितः
ततः सत्त्वसहस्राणां सागरान्तरचारिणाम्
पन्थानमेकोऽध्यवसं सन्निरोद्धुमवाङ्मुखः
तत्र कश्चिन्मया दृष्टः सूर्योदयसमप्रभाम्
स्त्रियमादाय गच्छन् वै भिन्नाञ्जनचयप्रभः
सोऽहमभ्यवहारार्थी तौ दृष्ट्वा कृतनिश्चयः
तेन साम्ना विनीतेन पन्थानमभियाचितः
न हि सामोपपन्नानां प्रहर्ता विद्यते क्वचित्
नीचेष्वपि जनः कश्चित् किमङ्ग बत मद्विधः
स यातस्तेजसा व्योम सङ्क्षिपन्निव वेगतः
अथाहं खचरैर्भूतैरभिगम्य सभाजितः
कथञ्चित् सकलत्रोऽसौ गतस्ते स्वस्त्यसंशयम्
एवमुक्तस्ततोऽहं तैः सिद्धः परमशौभनैः
स च मे रावणो राजा रक्षसां प्रतिवेदितः
हरन् दाशरथेर्भार्यां रामस्य जनकात्मजाम्
भ्रष्टाभऱणकौशेयां शोकवेगपराजिताम्
रामलक्ष्मणयोर्नाम क्रोशन्तीं मुक्तमूर्द्धजाम्
एष कालात्ययस्तावदिति कालविदां वरः
एतमर्थं समग्रं मे सुपार्श्वः प्रत्यवेदयत्
तच्छ्रुत्वा हि मे बुद्धिर्नासीत्काचित्पराक्रमे
अपक्षो हि कथं पक्षी कर्म किञ्चिदुपक्रमे
यत्तु शक्यं मया कर्तुं वाग्बुद्धिगुणवर्तिना
श्रूयतां तत्प्रवक्ष्यामि भवतां पौरुषाश्रयम्
वाङ्मतिभ्यां तु सर्वेषां करिष्यामि प्रियं हि वः
यद्धि दाशरथेः कार्यं मम तन्नात्र संशयः
ते भवन्तो मतिश्रेष्ठा बलवन्तो मनस्विनः
प्रेषिताः कपिराजेन देवैरपि दुरासदाः
रामलक्ष्मणबाणाश्च निशिताः कङ्कपत्ित्रणः
त्रयाणामपि लोकानां पर्याप्तास्त्राणनिग्रहे
कामं खलु दशग्रीवस्तेजोबलसमन्वितः
भवतां तु समर्थानां न किञ्चिदपि दुष्करम्
तदलं कालसङ्गेन क्रियतां बुद्धिनिश्चयः
न हि कर्मसु सज्जन्ते बुद्धिमन्तो भवद्विधाः