इति ब्रुवाणं सुग्रीवं रामो धर्मभृतां वरः
बाहुभ्यां सम्परिष्वज्य प्रत्युवाच कृताञ्जलिम्
यदिन्द्रो वर्षते वर्षं न तच्चित्रं भवेत्क्विचित्
आदित्यो वा सहस्रांशुः कुर्याद्वितिमिरं नभः
चन्द्रमा रश्मिभिः कुर्यात्पृथिवीं सौम्य निर्मलाम्
त्वद्विधो वापि मित्राणां प्रतिकुर्यात्परन्तप
एवं त्वयि न तच्चित्रं भवेद्यत्सौम्य शोभनम्
जानाम्यहं त्वां सुग्रीव सततं प्रियवादिनम्
त्वत्सनाथः सखे सङ्ख्ये जेतास्मि सकलानरीन्
त्वमेव मे सुहृन्मित्रं साहाय्यं कर्तुमर्हसि
जहारात्मविनाशाय वैदेहीं राक्षसाधमः
व़ञ्चयित्वा तु पौलोमीमनुह्लादौ यथा शचीम्
नचिरात्तं हनिष्यामि रावणं निशितैः शरैः
पौलोम्याः पितरं दृप्तं शतक्रतुरिवाहवे
एतस्मिन्नन्तरे चैव रजः समभिवर्तत
उष्णां तीव्रां सहस्रांशोश्छादयद्गगने प्रभाम्
दिशः पर्याकुलाश्चासन् रजसा तेन मूर्च्छता
चचाल च मही सर्वा सशैलवनकानना
ततो नगेन्द्रसङ्काशैस्तीक्ष्णदंष्ट्रैर्महाबलैः
कृत्स्ना सञ्छादिता भूमिरसङ्ख्येयैः प्लवङ्गमैः
निमेषान्तरमात्रेण ततस्तैर्हरियूथपैः
कोटीशतपरीवारैः कामरूपिभिरावृता
नादेयैः पार्वतीयैश्च सामुद्रैश्च महाबलैः
हरिभिर्मेघनिर्ह्रादैरन्यैश्च वनचारिभिः
तरुणादित्यवर्णैश्च शशिगौरैश्च वानरैः
पद्मकेसरवर्णैश्च श्वेतैर्मेरुकृतालयैः
कोटीसहस्रैर्दशभिः श्रीमान् परिवृतस्तदा
वीरः शतवलिर्नाम वानरः प्रत्यदृश्यत
ततः काञ्चनशैलाभस्ताराया वीर्यवान् पिता
अनेकैर्दशसाहस्रैः कोटिभिः प्रत्यदृश्यत
तथाऽपरेण कोटीनां सहस्रेण समन्वितः
पिता रुमायाः सम्प्राप्तः सुग्रीवश्वशुरो विभुः
पद्मकेसरसङ्काशस्तरुणार्कनिभाननः
बुद्धिमान् वानरश्रेष्ठः सर्ववानरसत्तमः
अनीकैर्बहुसाहस्रैर्वानराणां समन्वितः
पिता हनुमतः श्रीमान् केसरी प्रत्यदृश्यत
गोलाङ्गूलमहाराजो गवाक्षो भीमविक्रमः
वृतः कोटिसहस्रेण वानराणामदृश्यत
ऋक्षाणां भीमवेगानां धूम्रः शत्रुनिबर्हणः
वृतः कोटिसहस्राभ्यां द्वाभ्यां समभिवर्तत
महाचलनिभैर्घोरैः पनसो नाम यूथपः
आजगाम महावीर्यस्तिसृभिः कोटिभिर्वृतः
नीलाञ्जनचयाकारो नीलो नामाथ यूथपः
अदृश्यत महावीर्यस्तिसृभिः कोटिभिर्वृतः
ततः काञ्चनशैलाभो गवयो नाम यूथपः
आजगाम महार्वीयः कोटिभिः पञ्चभिर्वृतः
दरीमुखश्च बलवान् यूथपोऽभ्याययौ तदा
वृतः कोटिसहस्रेण सुग्रीवं समुपस्थितः
मैन्दश्च द्विविदश्चोभावश्विपुत्रौ महाबलौ
कोटिकोटिसहस्रेण वानराणामदृश्यताम्
गजश्च बलवान् वीरः कोटिभिस्तिसृभिर्वृतः
आजगाम महातेजाः सुग्रीवस्य समीपतः
ऋक्षराजो महातेजा जाम्बवान्नाम नामतः
कोटिभिर्दशभिः प्राप्तः सुग्रीवस्य वशे स्थितः
रुमण्वान्नाम विक्रान्तो वानरो वानरेश्वरम्
आययौ बलवांस्तूर्णं कोटिशतसमावृतः
ततः कोटिसहस्राणां सहस्रेण शतेन च
पृष्ठतोऽनुगतः प्राप्तो हरिभिर्गन्धमादनः
ततः पद्मसहस्रेण वृतः शङ्कुशतेन च
युवराजोऽङ्गदः प्राप्तः पितृतुल्यपराक्रमः
ततस्ताराद्युतिस्तारो हरिर्भीमपराक्रमः
पञ्चभिर्हरिकोटिभिर्दूरतः प्रत्यदृश्यत
इन्द्रजानुः कपिर्वीरो यूथपः प्रत्यदृश्यत
एकादशानां कोटीनामीश्वरस्तैश्च संवृतः
ततो रम्भस्त्वनुप्राप्तस्तरुणादित्यसन्निभः
अयुतेनावृतश्चैव सहस्रेण शतेन च
ततो यूथपतिर्वीरो दुर्मुखो नाम वानरः
प्रत्यदृश्यत कोटिभ्यां द्वाभ्यां परिवृतो बली
कैलासशिखराकारैर्वानरैर्भीमविक्रमैः
वृतः कोटिसहस्रेण हमुमान् प्रत्यदृश्यत
नलश्चापि महावीर्यः संवृतो द्रुमवासिभिः
कोटीशतेन सम्प्राप्तः सहस्रेण शतेन च
ततो दधिमुखः श्रीमान् कोटिभिर्दशभिर्वृतः
सम्प्राप्तोऽभिमतस्तस्य सुग्रीवस्य महात्मनः
शरभः कुमुदो वह्निर्वानरो रंह एव च
एते चान्ये च बहवो वानराः कामरूपिणः
आवृत्य पृथिवीं सर्वां पर्वातांश्च वनानि च
यूथपाः समनुप्राप्तास्तेषां सङ्ख्या न विद्यते
आगताश्च विशिष्टाश्च पृथिव्यां सर्ववानराः
आप्लवन्तः प्लवन्तश्च गर्जन्तश्च प्लवङ्गमाः
अभ्यवर्तन्त सुग्रीवं सूर्यमभ्रगणा इव
कुर्वाणा बहुशब्दांश्च प्रहृष्टा बाहुशालिनः
शिरोभिर्वानरेन्द्राय सुग्रीवस्य न्यवेदयन्
अपरे वानरश्रेष्ठाः संयम्य च यथोचितम्
सुग्रीवेण समागम्य स्थिताः प्राञ्जलयस्तदा
सुग्रीवस्त्वरितो रामे सर्वांस्तान् वानरर्षभान्
निवेदयित्वा धर्मज्ञः स्थितः प्राञ्जलिरब्रवीत्
यथासुखं पर्वतनिर्झरेषु वनेषु सर्वेषु च वानरेन्द्राः
निवेशयित्वा विधिवद्बलानि बलं बलज्ञः प्रतिपत्तुमीष्टे