स तदन्तःपुरद्वारं समतीत्य जनाकुलम्
प्रविविक्तां ततः कक्ष्यामाससाद पुराणवित्
प्रासकार्मुकबिभ्रद्भिर्युवभिर्मृष्टकुण्डलैः
अप्रमादिभिरेकाग्रैः स्वनुरक्तैरधिष्ठिताम्
तत्र काषायिणो वृद्धान् वेत्रपाणीन् स्वलङ्कृतान्
ददर्श विष्ठितान् द्वारि स्त्र्यध्यक्षान् सुसमाहितान्
ते समीक्ष्य समायान्तं रामप्रियचिकीर्षवः
सह सोत्पतिताः सर्वे स्वासनेभ्यः ससम्भ्रमाः
तानुवाच विनीतात्मा सूतपुत्रः प्रदक्षिणः
क्षिप्रमाख्यात रामायसुमन्त्रो द्वारि तिष्ठति
ते राममुपसङ्गम्य भर्त्तुः प्रियचिकीर्षवः
सहभार्याय रामाय क्षिप्रमेवाचचक्षिरे
प्रतिवेदितमाज्ञाय सूतमभ्यन्तरं पितुः
तत्रैवानाययामास राघवप्रियकाम्यया
तं वैश्रवणसङ्काशमुपविष्टं स्वलङ्कृतम्
ददर्श सूतः पर्य्यङ्के सौवर्णे सोत्तरच्छदे
वराहरुधिराभेण शुचिना च सुगन्धिना
अनुलिप्तं परार्ध्येन चन्दनेन परन्तपम्
स्थितया पार्श्वतश्चापि वालव्यजनहस्तया
उपेतं सीतया भूयश्चित्रया शशिनं यथा
त तपन्तमिवादित्यमुपपन्नं स्वतेजसा
ववन्दे वरदं वन्दी विनयज्ञो विनीतवत्
प्राञ्जलिस्तु सुखं पृष्ट्वा विहारशयनासने
राजपुत्रमुवाचेदं सुमन्त्रो राजसत्कृतः
कौसल्या सुप्रजा राम पिता त्वां द्रष्टुमिच्छति
महिष्या सह कैकेय्या गम्यतां तत्र मा चिरम्
एवमुक्तस्तु संहृष्टो नरसिंहो महाद्युतिः
ततः सम्मानयामास सीतामिदमुवाच ह
देवि देवश्च देवी च समागम्य मदन्तरे
मन्त्रयेते ध्रुवं किञ्चिदमिषेचनसंहितम्
लक्षयित्वा ह्यभिप्रायं प्रियकामा सुदक्षिणा
सञ्चोदयति राजानं मदर्थं मदिरेक्षणे
सा प्रहृष्टा महाराजं हितकामानुवर्त्तिनी
जननी चार्थकामा मे केकयाधिपतेः सुता
दिष्ट्या खलु महाराजो महिष्या प्रियया सह
सुमन्त्रं प्राहिणोद्दूतमर्थकामकरं मम
यादृशी परिषत्तत्र तादृशो दूत आगतः
ध्रुवमद्यैव मां राजा यौवराज्येऽभिषेक्ष्यति
हन्त शीघ्रमितो गत्वा द्रक्ष्यामि च महीपतिम्
सह त्वं परिवारेण सुखमास्व रमस्व च
पतिसम्मानिता सीता भर्त्तारमसितेक्षणा
आद्वारमनुवव्राज मङ्गलान्यभिदध्युषी
राज्यं द्विजातिभिर्जुष्टं राजसूयाभिषेचनम्
कर्तुमर्हति ते राजा वासवस्येव लोककृत्
दीक्षितं व्रतसम्पन्नं वराजिनधरं शुचिम्
कुरङ्गश्रृङ्गपाणिं च पश्यन्ती त्वां भजाम्यहम्
पूर्वां दिशं वज्रधरो दक्षिणां पातु ते यमः
वरुणः पश्चिमामाशां धनेशस्तूत्तरां दिशम्
अथ सीतामनुज्ञाप्य कृतकौतुकमङ्गलः
निश्चक्राम सुमन्त्रेण सह रामो निवेशनात्
पर्वतादिव निष्क्रम्य सिंहो गिरिगुहाशयः
लक्ष्मणं द्वारि सोपश्यत् प्रह्वा़ञ्जिलिपुटं स्थितम्
अथ मध्यमकक्ष्यायां समागम्य सुहृज्जनैः
स सर्वानर्थिनो दृष्ट्वा समेत्य प्रतिनन्द्य च
ततः पावकसङ्काशमारुरोह रथोत्तमम्
वैयाघ्रं पुरुषव्याघ्रो रजतं राजनन्दनः
मेघनादमसम्बाधं मणिहेमविभूषितम्
मुष्णन्तमिव चक्षूंषि प्रभया सूर्यवर्चसम्
हरियुक्तं सहस्राक्षो रथमिन्द्र इवाशुगम्
प्रययौ तूर्णमास्थाय राघवो ज्वलितः श्रिया
स पर्जन्य इवाकाशे स्वनवानभिनादयन्
निकेतान्निर्ययौ श्रीमान् महेन्द्रादिव चन्द्रमाः
छत्रचामरपाणिस्तु लक्ष्मणो राघवानुजः
जुगोप भ्रातरं भ्राता रथमास्थाय पृष्टतः
ततो हलहलाशब्दस्तुमुलः समजायत
तस्य निष्क्रममाणस्य जनौघस्य समन्ततः
ततो हयवरा मुख्या नागाश्च गिरिसन्निभाः
अनुजग्मुस्तदा रामं शतशोऽथ सहस्रशः
अग्रतश्चास्य सन्नद्धाश्चन्दनागरुरूषिताः
खड्गचापधराः शूरा जग्मुराशंसवो जनाः
ततो वादित्रशब्दास्तु स्तुतिशब्दास्तु वन्दिनाम्
सिंहनादाश्च शूराणां तथा शुश्रुविरे पथि
हर्म्यवातायनस्थाभिर्भूषिताभिस्समन्ततः
कीर्य्यमाणः सुपुष्पौघैर्ययौ स्त्रीभिररिन्दमः
रामं सर्वानवद्याङ्ग्यो रामपिप्रीषया ततः
वचोभिरग्र्यैर्हर्म्यस्थाः क्षितिस्थाश्च ववन्दिरे
नूनं नन्दति ते माता कौसल्या मातृनन्दन
पश्यन्ती सिद्धयात्रं त्वां पित्र्यं राज्यमवस्थितम्
सर्वसीमन्तिनीभ्यश्च सीतां सीमन्तिनीवराम्
अमन्यन्त हि ता नार्यो रामस्य हृदयप्रियाम्
तया सुचरितं देव्या पुरा नूनं महत्तपः
रोहिणीव शशाङ्केन रामसंयोगमाप या
इति प्रासाद शृङ्गेषु प्रमदाभिर्नरोत्तमः
शुश्राव राजमार्गस्थः प्रिया वाच उदाहृताः
स राघवस्तत्र कथाप्रपञ्चान् शुश्राव लोकस्य समागतस्य
आत्माधिकारा विविधाश्च वाचः प्रहृष्टरूपस्य पुरो जनस्य
एष श्रियं गच्छति राघवोऽद्य राजप्रसादाद्विपुलां गमिष्यन्
एते वयं सर्वसमृद्धकामा एषामयं नो भविता प्रशास्ता
लाभो जनस्यास्य यदेष सर्वं प्रपत्स्यते राष्ट्रमिदं चिराय
न ह्यप्रियं किञ्चन जातु कश्चित् पश्येन्न दुःखं मनुजाधिपेऽस्मिन्
स घोषवद्भिश्च हयैर्मतङ्गजैः पुरस्सरैः स्वस्तिकसूतमागधैः
महीयमानः प्रवरैश्च वादकैरभिष्टुतो वैश्रवणो यथा ययौ
करेणुमातङ्गरथाश्वसङ्कुलं महाजनौघप्रतिपूर्णचत्वरम्
प्रभूतरत्नं बहुपण्यसञ्चयं ददर्श रामो रुचिरं महापथम्